Kanunlar - Sayı: 3894

– Denizde zabt ve müsadere hakkı, deniz nakil vasıtalarını durdurmak ve aramak ve nakil vasıtaları ile onların içinde bulunan mallar hakkında aşağıdaki hükümlere göre muamele etm

– Denizde zabt ve musadere hakkını istimale aşağıdaki makamlar salahiyetlidir. 1 – Harb gemileri komutanları ile ordu birlikleri komutanları. 2 – Türkiye Cumhuriyeti hakimiyeti altında olan yerlerde hususi surette bu vazife ile tavzif edilen makamlar.

– Denizde zabt ve müsadere hakkının tatbik edileceği zamanın başlangıcını ve sonunu Cumhurbaşkanı tayin eder.1

– Zabt ve müsadere hakkı: 1 – Açık denizlerde, 2 – Türkiye Cumhuriyetinin, müttefiklerinin ve düşmanlarının hakimiyeti altında olan sularda, 3 – Türkiye Cumhuriyetinin, müttefiklerinin ve düşmanlarının seyrüsefere yarayan iç sularında ve tesisatında, İstimal edilir.

– Denizde zabt ve müsadere hakkı bitaraf sularda tatbik edilmez. 1 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 16 ncı

– Bir deniz nakil vasıtasının düşmanlık veya bitaraflık sıfatı, taşımağa salahiyetli olduğu bayrakla taayyün eder. Bir bayrak taşımağa salahiyetli olmayan nakil vasıtaları hakkında sahibinin tabiiyeti esas tutulur. Nakil vasıtasının sıfatı itiraz edilmeyec

– Düşman deniz nakil vasıtasının bitaraf bir bayrağa geçişi, düş manlık sıfatının istilzam ettiği neticelerden kurtulmağa matuf olduğu takdirde tanınmaz. Aşağıdaki hallerde bitaraf bayrağa geçiş birinci fıkrada gösterilen maksatla yapılmış sayılır: 1 – Geçiş, denizde zapt ve müsadere hakkının tatbika başlandığı andan sonra vukubulmuşsa; 2 – Geçiş, denizde zapt ve müsadere hakkının tatbikına takaddüm eden altmış gün zarfında vukubulmakla beraber: a) Geçiş vesaiki nakil vasıtasında mevcut olmazsa, veya b) Geçiş, bir şarta muallak olur veya tam olmazsa, veyahut c) Nakil vasıtası üzerinde tasarruf hakkı ile, nakil vasıtasının istimalinden mütevellit kazanç geçişten evvelki ellerde kalırsa. Mal

– Malın düşmanlık veya bitaraflık sıfatı, malikinin tabiiyetine ve eğer maliki tabiiyetsiz ise kanuni ikametgahına göre taayyün eder. Mal, bir şirkete ait ise sıfatının tayininde şirketin kanuni ikametgahı esas tutulur. Malın sıfatı her türlü itirazdan salim bir ş

– Düşman malı yolculuk esnasında malikini değiştirdiği takdirde, bu değişme, zapt ve müsadere hakkının tatbika başlandığı andan sonra vukubulmuşsa, varma mahalline vasıl oluncaya kadar düşmanlık sıfatını muhafaza eder. ÜÇÜNCÜ FASIL Nakil vasıtalarının ve malın tabi olacağı muamele düşman nakil vasıtaları ve bunların yükü

– Düşman nakil vasıtaları zapt ve müsadereye tabidirler.

– Düşman nakil vasıtalarındaki düşman malı zapt ve müsadereye tabidir.

– Düşman nakil vasıtasındaki bitaraf mal serbesttir. Şu kadar ki, bu mallar aşağıdaki hallerde zapt ve müsadeye tabi olur: 1 – Harb kaçağı olur veya harb kaçağı olmasa bile, harb kaçağı diğer eşyanın sahibine ait bulunursa; 2 – Nakil vasıtası ablukayı yarmak fiilini irtikap ederse; 3 – Düşman refakatinde giden, kuvvet istimaliyle mukavemet eden yahut hasmane himaye ve yardımda bulunan bir nakil vasıtasının kaptan veya malikine ait ise.

– Bir düşman nakil vasıtasının gemi adamlarına veya yolcularına ait olup şahsi istimallerine mahsus bulunan eşya serbesttir. Bitaraf nakil vasıtaları ve bunların yükü

– A) Bitaraf nakil vasıtası aşağıdaki hallerde zapta tabidir: 1 – Harb kaçağı mal naklediyorsa veya bizzat kendisi harb kaçağı ise; 2 – Düşman refakatinde seyrediyorsa; 3 – Pasif mukavemet gösterirse; 4 – Kuvvet istimaline mukavemet ederse; 5 – Hasmane himaye ve yardımda bulunursa; 6 – Vesaikı muntazam değilse; 7 – Ablukayı yarmak fiilini irtikap ederse; 8 – Rota emrini tatbik etmezse; 9 – Sahte evrak kullanarak düşmana kaçak mal taşımış ve düşmana bu yardımdan sonra dönüş yolculuğunda yakalanmış ise. B) Nakil vasıtası aşağıdaki hallerde ayrıca müsadereye de tabidir: 1 – Yükün yarısından fazlasını harb kaçağı teşkil ediyorsa yahut nakil vasıtası bizzat harb kaçağı ise; 2 – Düşman refakatinde seyrediyorsa; 3 – Kuvvet istimali ile mukavemet gösterirse; 4 – Hasmane himaye ve yardımda bulunursa; 5 – Ablukayı yarmak fiilini irtikap ederse; 6 – Sahte evrak kullanarak düşmana kaçak eşya taşımış ve düşmana bu yardımdan sonra dönüş yolculuğunda yakalanmış ise.

– Bitaraf nakil vasıtasındaki düşman malı serbesttir. Şu kadar ki, bu mallar aşağıdaki hallerde zabt ve müsadereye tabi olur: 1 – Harb kaçağı ise yahut harb kaçağı olmasa bile harb kaçağı diğer eşyanın sahibine ait ise; 2 – Nakil vasıtası düşman refakatinde seyrediyorsa; 3 – Nakil vasıtası kuvvet istimali ile mukavemette bulunursa; 4 – Nakil vasıtası hasmane himaye ve yardımda bulunursa; 5 – Nakil vasıtası ablukayı yarmak fiilini irtikap ederse.

– Bitaraf nakil vasıtalarındaki bitaraf mal serbesttir. Şu kadar ki, bu mallar aşağıdaki hallerde zabt ve müsadereye tabi olur: 1 – Harb kaçağı ise veya harb kaçağı olmasa bile harb kaçağı diğer eşya sahibine ait ise; 2 – Nakil vasıtası ablukayı yarmak fiilini irtikap ederse; 3 – Düşman refakatinde giden, kuvvet istimaliyle mukavemet eden yahut hasmane himaye ve yardımda bulunan bir nakil vasıtasının kaptan veya malikine ait ise.

– Bitaraf nakil vasıtasının gemi adamlarına veya yolcularına ait olup şahsi istimallerine mahsus bulunan eşya serbesttir.

– Askeri hastane gemileriyle hususi şahıslar veya resmen tanınmış yardım cemiyetlerince teçhiz edilmiş olan hastane gemileri, aşağıdaki şartların tahakkuku halinde, zapt ve müsadereye tabi değildirler: 1 – Bu gemilerin hastane gemisi oldukları Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine bildirilmiş; 2 – Mer'iyette bulunan Devletlerarası mukaveleler hükümlerine göre hastane gemisi oldukları layıkı veçhile belli edilmiş ve 3 – Tahsis olundukları maksatlara uygun olarak istimal edilm

– A) Aşağıdaki nakil vasıtaları da zabt ve müsadereye tabi değildirler: 1 – Münhasıran sahil balıkçılığına veya mahalli ve küçük seyrüsefere hizmet eden nakil vasıtalariyle bunların teçhizatı ve yükü; 2 – Münhasıran dini, ilmi veya insani vazifelerle muvazzaf olan nakil vasıtaları; 3 – Münhasıran mükaleme memurlarının nakline veya harb esirlerinin mübadelesine hizmet eden nakil vasıtaları; 4 – Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin veya müttefiklerinin bir vesikası ile mücehhez bulunan nakil vasıtası. B) Bu nakil vasıtaları her hangi bir surette hasmane har

– Bitaraf veya düşman nakil vasıtalarında bulunan posta m

– Doğrudan doğruya kara, hava ve deniz teslihatına yarayan ve düşman ülkesinde veya düşman tarafından işgal olunan araziye veyahut düşman harb kuvvetlerine muhtas olan bilcümle eşya ve

– Mutlak surette harb kaçağı eşyanın düşmana muhtas olduğu aşağıdaki hallerde sabit addedilir: 1 – Mal ve eşya, vesaikına nazaran, bir düşman limanında boşaltılmak veya düşman harb kuvvetlerine teslim edilm

– A) 1 – Harb gayeleri için olduğu kadar, müslihane gayeler için de kullanılabilen ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından ilan edilen listeye dahil bulunan ve 2 – Düşman harb kuvvetlerinin veya düşman idare makamlarının istimaline mahsus olan bilcümle eşya ve mevat harb kaçağı (Meşrut harb kaçağı) addolunurlar. B) A fıkrasında yazılı olan eşya ve mevat bitaraf bir limanda boşaltılmak icap ediyorsa bu takdirde düşmanın da aynı ş

– Aşağıdaki eşya ve mevat hiç bir suretle harb kaçağı sayılamaz: 1 – İçinde bulunduğu nakil vasıtasının istimaline veya gemi adamlariyle yolcuların zati istimaline yarayan eşya ve mevat; 2 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 16 ncı

– Bir nakil vasıtasının takip edeceği yol ve malın boşaltılacağı mahal hakkında nakil vasıtasında bulunan vesaika doğru nazariyle bakılır. Birinci fıkradaki kaide şu hallerde cari değildir: 1 – Bariz bir surette yolunu değiştiren nakil vasıtası yolundan inhirafı hakkında kafi derecede muhik sebep gösteremezse; 2 – Seyahat yolu ve boşaltma mahalli hakkındaki vesikaların hakikata uymadığını kabul ettirec

– Harb kaçağı taşıyan nakil vasıtaları zabta tabidirler. Harb kaçağı kıymet, ağırlık, hacim veya navlun itibariyle yükün yarısından fazlasına baliğ olursa bu gibi nakil vasıtaları müsadereye tabidir.

– Kendisi harb kaçağı olan nakil vasıtası zabt ve müsadereye tabidir.

– Harb kaçağı mal zabt ve müsadereye tabidir. Harb kaçağı mal sahibine ait olan ve aynı nakil vasıtasında bulunan sair mal da aynı suretle zabt ve müsadereye tabidir.

– A) Bitaraf bir nakil vasıtasındaki bitaraf harb kaçağı: 1 – Nakil vasıtası durdurulduğu anda denizde zabt ve müsadere hakkının başlanmasına dair olan karardan veya bu nevi malın Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından ilan edilen listeye dahil olduğundan haberdar değilse; 2 – Nakil vasıtası mezkür hususattan haberdar olmakla beraber harb kaçağı malı boşaltmaya muktedir olamamışsa; Ancak bir tazminat mukabilinde müsadere olunabilir. B) Harb kaçağı mal sahibine ait olup böyle bir gemide bulunan mal serbesttir. C) A fıkrasının 1 ve 2 numaralı hallerinde bitaraf nakil vasıtası, yükünün yarısından fazlası harb kaçağı olsa bile, 27 nci

– Düşman harb gemilerinin refakatinde bulunan nakil vasıtaları harbin her türlü tehlikelerine maruzdurlar. Bunlar zabt ve müsadereye tabidirler.

– Düşman harb gemileri refakatinde yolculuk etmesi sebebiyle zabt ve müsadereye tabi olan bir nakil vasıtasındaki düşman malı zabt ve müsadereye tabidir. Nakil vasıtasının kaptan veya sahibine ait mal da aynı suretle zabt ve müsadereye tabidir.

– Kendi harb gemileri refakatinde bulunan bitaraf nakil vasıtaları durdurma ve araştırmağa tabi değildirler. Bununla beraber, kafilenin komutanından kafilesine dahil nakil vasıtalarının evsafı ve bunların yükü hakkında malümat ve teminat istenebilir. ALTINCI FASIL Mukavemet

– Bir nakil vasıtası stop ettirildikten sonra kaptan veya gemi adamlarının tarzı har

– Denizde zabt ve musadere hakkının istimaline karşı kuvvete müracaatla gösterilen mukavemet kuvvet istimalile bertaraf edilebilir. Mukavemetin bertaraf edilmesinden sonra nakil vasıtası zabt ve müsadereye tabi olur.

– Kuvvete müracaatla mukavemet göstermesi sebebiyle zabt ve müsadereye tabi olan bir nakil vasıtasındaki düşman malı zabt ve müsadereye tabidir. Nakil vasıtasının kaptan veya sahibine ait mal da aynı suretle zabt ve müsadereye tabidir. YEDiNCİ FASIL Hasmane himaye ve yardım

– Hasmane himaye ve yardım aşağıdaki hallerde mevcuttur. Nakil vasıtası: 1 – Harb har

– Hasmane himaye ve yardım şu hallerde dahi mevcuttur: 1 – Telsizle mücehhez bir nakil vasıtası harb kuvvetleri veya askeri har

– Hasmane himaye ve yardımda bulunan nakil vasıtaları zabt ve müsadereye tabidir. Böyle bir halde beynelminel harb hukukuna nazaran caiz olduğu nispette, bunlara karşı silah kuvvetiyle de har

– Durdurulduğu anda denizde zabt ve müsadere hakkının tatbikına başlanması kararından haberdar olmadığı yahut haberdar olmakla beraber taşıdığı şahısları henüz çıkaramadığı takdirde bitaraf bir nakil vasıtası 37 nci

– Hasmane himaye ve yardım dolayısiyle zabt ve müsadereye tabi bir nakil vasıtasındaki düşmana ait mal zabt ve müsadereye tabi olur. Bu nakil vasıtasında kaptan veya malikine ait olan mal da aynı suretle zabt ve müsadereye tabidir. S

– Evrakı muntazam olmayan nakil vasıtaları zapta tabidir. Aşağıdaki hallerde bir nakil vasıtasının evrakı muntazam değildir: 1 – Nakil vasıtasında birden fazla veya musanna veya muharref evrak bulunursa; 2 – Esaslı vesaik noksan olur, imha edilmiş veya ortadan kaldırılmış bulunursa. DOKUZUNCU FASIL Abluka

– Abluka, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti veya onun namına har

– Ablukanın ilanı ile bunun tevsi ve tahdidi aşağıdaki makamlara bildirilir. 1 – Hükümet tarafından bitaraf devletlere; 2 – Ablukayı yapan harb kuvvetleri komutanı tarafından abluka edilen sahild

– Abluka düşman sahillerine inhisar eder. Ablukayı yapan harb kuvvetleri bitaraf sahillere girişe mani olamazlar.

– Ablukanın hukukan hüküm ifade etmesi için, fiilen müessir olması lazımdır. Düşman sahillerile olan muvasalaya fiilen mani olmağa kafi miktarda harb kuvvetleri tarafından idame ettirildiği takdirde abluka fiilen müessirdir.

– Abluka eden harb kuvvetleri fena hava yüzünden muvakkaten uzaklaştıkları takdirde abluka refedilmiş sayılmaz.

– Abluka bilcümle devletlerin nakil vasıtalarına karşı bitarafane yapılmak icap eder.

– Abluka olduğunu bildiği halde abluka edilen sahile varmağa veya o sahili terke teşebbüs eden bir nakil vasıtası ablukayı ihlalden dolayı zabt ve müsadereye tabi olur.

– Bir bitaraf devletin limanını bu devlete ablukanın tebliğinden sonra terkeden nakil vasıtası ablukadan haberdar sayılır.

– Ablukayı ihlal eden nakil vasıtasında bulunan mal zabt ve musadereye tabidir. Kiracı yükleme anında, ablukanın ihlali kasd ve niyetinden haberdar olmadığını ve haberdar olmasına imkan da bulunmadığını ispat ederse, ablukayı ihlalden dolayı mal müsadere olunmayabilir. ONUNCU FASIL İstirdat

– Düşman tarafından zabt ve fakat henüz müsadere veya harb uğrunda istimal edilmeden geri alınan bir nakil vasıtası istirdat edilmiş sayılır. Böyle bir nakil vasıtası, zabtı için bir sebep mevcut olmadığı takdirde serbest bırakılır. ON BİRİNCİ FASIL Denizde zabt ve müsadere hakkının istimalinde riayet edilec

– Denizlerde müsadere hakkının tatbikında yapılan aramalarda ve ittihaz olunan bütün tedbirlerde mümkün olduğu kadar nezakete riayet edilir. Durdurma ve arama

– Durdurma ve arama, nakil vasıtası hakkında bilinmesi lazım gelen hususları tesbit için yapılır. Neticede nakil vasıtası ya serbest bırakılır veya zabtolunur.

– Durdurma, nakil vasıtasının stop etmesi için vakı davetten gemi evrakının muayenesinin hitamına kadar olan muameleleri ihtiva eder.

– Durdurmada aşağıdaki usul caridir: 1 – Durdurulacak nakil vasıtası bir işaret veya ihtar ateşile durmağa davet edilir. En geç bu davete kadar harb gemisi bayrağını ç

– Yalnız nakil vasıtasının vesaikinin tetkikle, vaziyet kafi derecede tenevvür etmezse nakil vasıtasında arama yapılır. Arama kaptan, gemi adamları ve yolcuların sorguya ç

– Bitaraf posta gemilerinde arama ancak zaruret halinde mümkün olan nezaket ve süratle yapılır. Rota emri

– Rota emri, durdurma veya arama yapılabilmesi için muayyen bir mahalde gitmesi hususunda bir nakil vasıtasına verilen emirdir.

– Durdurma maksadile olan rota emri aşağıdaki hallerde caizdir: 1 – Şüpheyi mucip esaslı sebepler mevcut olur ve 2 – Denizin vaziyetinden, düşmanın müdahale etmesi tehlikesinden veya durduran yahut durdurulan nakil vasıtasının hal ve vaziyetinden dolayı durdurma derhal yapılamazsa.

– Arama maksadile olan rota emri aşağıdaki hallerde caizdir: 1 – Durdurmadan sonra şüpheyi mucip esaslı sebepler mevcut olursa ve 2 – Nakil vasıtasının bulunduğu yerde arama yapılması mümkün olmaz veya maslahata uygun bulunmazsa.

– Rota emrine itaat etmiyen nakil vasıtası kuvvet istimali ile buna icbar olunabilir. Bu nakil vasıtası zabta tabidir. Nakil vasıtasının zabtı

– Zabt, nakil vasıtası üzerind

– Nakil vasıtası bir müsadere müfrezesi ile işgal edilir. Müsadere müfrezesinin amiri bu gemiye Türk Bayrağını ç

– Nakil vasıtalarının bir müsadere müfrezesile işgali kabil olmadığı takdirde nakil vasıtası bayrağını indirmeğe ve sürat ve rotasını harb gemisinin emirlerine göre tanzim etmiye davet olunur.

– Nakil vasıtasında bulunan vesaik hıfzedilir ve bunun listesi yapılır. Nakil vasıtasının teçhizat ve yükü emniyet altına alınır. Mümkün olursa nakil vasıtası kaptanına zabt hakkında bir vesika verilir. Malın zabtı

– Malın zabtı, nakil vasıtasının zabtı suretile olur. Bununla beraber aşağıdaki hallerde mal müstakilen zabtolunabilir. 1 – Kaptan malı teslime hazır olursa; 2 – Nakil vasıtasının sevki mümkün olmaz ve tahribi de caiz bulunmazsa; 3 – Nakil vasıtası tahrib edilec

– Zabtolunan nakil vasıtası veya mal mümkün olan süratle Türkiye veya müttefiklerinin bir limanına sevk ve oradaki devlet ajanının emrine teslim edilir. Bitaraf bir devlet limanına sevk ancak deniz müsadere mahkemesinin kararına intizaren zaptolunan nakil vasıtası veya malın orada muhafaza edilmesine bitaraf devlet müsaade ettiği takdirde yapılır. Sevkten evvel nakil vasıtalarının, malların ve malzemenin kullanılması

– Zabtolunan düşman nakil vasıtaları icap ettiği takdirde sevklerinden evvel ordunun hizmetinde kullanılabilirler. Aynı hüküm, bir düşman gemisi rafakatinde yolculuk, kuvvet istimali ile mukavemet veya harb har

– Zabtolunan düşman veya bitaraf nakil vasıtalarındaki müsadereye tabi mallar ve malzeme lüzumu halinde sevklerinden önce ordunun ve hassatan zabteden nakil vasıtasının ihtiyacı için kullanılabilir. Nakil vasıtalarının ve malların tahribi

– Sevkleri maslahata uygun veya emin görünmediği takdirde zabtolunan düşman nakil vasıtalarının tahribi caizdir.

– Zabtolunan bitaraf nakil vasıtalarının aşağıdaki hallerde tahribi caizdir: 1 – Düşman refakatinde yolculuk, kuvvet istimali ile mukavemet veya hasmane himaye ve yardımda bulunduklarından dolayı zabtedilmiş ve 2 – Sevkleri maslahata uygun veya emin görülmemişse. Birinci fıkranın bir numarasında yazılı olanlardan gayri sebeblerle zabtedilmiş olan bitaraf nakil vasıtalarının da aşağıdaki hallerde istisnaen tahribi caizdir: 1 – Müsadere olunacakları kuvvetle muntazar ve 2 – Sevkleri zabteden nakil vasıtasını tehlikeye maruz veya bunun girişmiş olduğu teşebbüsleri akim bırakabilec

– 71 ve 72 nci

– Zabtolunan düşman nakil vasıtalarının kaptan, doktor ve çarkçıları: 1 – Bitaraf bir Devlet tabiiyetinde olduklarını ispat ettikleri ve 2 – Harbin devamı müddetince hiç bir düşman nakil vasıtasında hizmet deruhte etmiyec

– Zabtolunan nakil vasıtalarının yolcuları serbest bırakılırlar. Aşağıdaki şahıslar bundan müstesnadır. 1 – Düşman harb kuvvetleri mensupları; 2 – Düşman harp kuvvetlerinin hizmetine girm

– Deniz müsadere mahkemesi huzurunda cerayan edec

– Zaptolunan nakil vasıtasının yolcu, kaptan, çarkçılar ve doktor ile diğer gemi adamlarından serbest bırakılmıyacak olanlar mümkün olduğu nispette bir Türk veya müttefik bir Devlet limanına getirilirler. Müsadere

– Zabtolunan nakil vasıtasının ve malın müsaderesi Deniz Müsadere Mahkemesinin hükmü ile olur. Hükmün katiyet kesbetmesi ile teçhizatı da dahil olmak üzere nakil vasıtası ve zaptedilen mal Türk Devletinin malı olur. ON iKiNCİ FASlL Tazminat

– Bir nakil vasıtasının veya malın zaptı muhakeme tarikına gidilm

– Rota emrinin verilmesi caiz olmadığı takdirde alakadarlar tazminat talebinde bulunabilirler. Meğer ki zabt için kafi sebepler mevcut olsun.

– Alakadarlar tazminat taleplerini Deniz Müsadere Mahkemesinde dermeyan ederler. Zabt ile neticelenmiyen bir rota emrinden veyahut sevkedilmeden evvel serbest bırakılan nakil vasıtası veya malın zaptından mütevellit tazminat hakları bunların serbest bırakıldıklarından itibaren altı ay zarfında dermeyan edilmezlerse sakıt olur.

– Düşman bir Devlet tebaasının bu fasıl hükümlerine göre taleplerde bulunabilmesi ancak müt

– Deniz müsadere mahkemelerinin kaza mevzuu, denizde zabt ve müsadere hukukuna taallük eden muamele ve tedbirlerin kanuna muvafık olup olmadığını tetkik etm

– Deniz müsadere mahkemelerinin kaza salahiyeti ve denizde zabt ve müsadere hukukunu tatbika memur makamların faaliyete geçec

– Denizde zabt ve müsadere hakkının tatbikı suretiyle zabtolunan deniz nakil vasıtaları ve malları deniz müsadere mahkemelerinde görülec

– Davaları birinci derecede rüyet etm

– Deniz müsadere mahkemelerinin toplanacağı yerleri Başkomutan tayin eder.

– Deniz müsadere mahkemeleri ikisi adliye hakimlerinden birisi askeri adli hakimlerden olmak üzere üç mesl

– Deniz müsadere mahkemelerine, icabı kadar, yed

– Deniz müsadere mahkemelerinin reisleri ve adli hakimleri ve yed

– Deniz müsadere mahkemelerinin adli ve askeri ve subay hakimleri vazifeleri devam ettiği müddetçe hakimlerin haiz olduğu bütün hak ve salahiyetlere sahiptirler. Bunlar hakimlik vazifelerinden ancak Hakimler Kanunu hükümlerine göre çıkarılabilirler. 2. Deniz müsadere mahkemelerinde Devlet ajanı

– Her deniz müsadere mahkemesine, Devlet ajanı olarak, bir deniz subayı tayin olunur. Ajana muavin de verilebilir. Devlet ajanı ve muavinleri Milli Müdafaa V

– Bütün mahkemeler ve Devlet makamları salahiyetleri dahilinde deniz müsadere mahkemelerinin ve ajanlarının adli taleplerini yerine getirm

– A) Deniz müsadere mahkemeleri aşağıdaki hususlara hüküm verir: 1 – Denizde zapt ve müsadere hakkının tatbikında tevessül olunan tedbirlerin kanuna muvafık olup olmadığına; 2 – Zabtolunan nakil vasıtası veya malın müsaderesine veya serbest bırakılmasına; 3 – Zabt ve imha muamelelerinin haksız olarak yapılmış veya haksız surette rota emri verilmiş olmasından dolayı zarar ve ziyan tediyesine; 4 – 30 uncu

– Deniz müsadere mahkemelerinin kaza salahiyeti tamamiyle istisnai bir selahiyettir. Diğer mahkemeler ve Devlet idare makamları deniz müsadere mahkemelerinin katiyet halini almış olan hükümleri ile bağlıdır. II. Devlet ajanı

– Deniz müsadere mahkemelerind

– Deniz müsadere mahkemelerinin Devlet ajanları, vazifelerinin icrasında deniz ordusu hizmet makamlarını davet edebilec

– Deniz müsadere hukukunun tatbikında kullanılan tedbirlerden olmak üzere, bir nakil vasıtası ve hamulesi bir yere sevkedilmişse, bu nakil vasıtası ve hamulesi ve nakil vasıtasında bulunan vesikalar vesair evrak ile zabt raporu ve diğer subut vasıtaları hemen deniz ordusunun salahiyetli hizmet makamlarına tevdi olunur. Deniz ordusu hizmet makamı, Devlet ajanının hiç bir talimatı olmasa bile: 1 – Zaptolunan nakil vasıtası ve eşyanın muhafazası ve nezaret altına alınan eşhasın iaşe ve muhafazaları için; 2 – Subut vasıtalarının muhafazası için; İcap eden tedbirleri alır ve bu tedbirler hakkında, Devlet ajanına hemen malümat verir.

– Devlet ajanı deniz müsadere mahkemesinin hükmüne esas teşkil edebilec

– Zabtolunan nakil vasıtası ve hamulesi, bir müttefik veya bir bitaraf limana sevkedilmişse, deniz ordusu hizmet makamlarına ait olan vazifeler, mahalli kanunlar mani olmadıkça, orada bulunan salahiyetli Türk konsolosu tarafından ifa olunur.

– Deniz müsadere hukukunun tatbikı dolayısiyle nakil vasıtası ve hamulesi bir yere sevkedilmişse, komutan, zabt raporunu, müsadere mahkemesi ajanına tevdi edilm

– Hazırlık tahkikatı sırasında, tarafların yapacakları müracaatlar ve dermeyan edec

– Ordunun sair birlikleri veyahut salahiyetli hizmet makamları tarafından yapılan zabt muameleleri hakkında dahi 104 - 108 inci

– Devlet ajanı, işin maddi ve hukuki vaziyetinin kafi derecede aydınlanmış olduğuna kanaat getirdikten sonra muhakemeye başlanılmak üzere dava dosyasını deniz müsadere mahkemesine gönderir. Deniz zapt ve müsadere hakkının tatbikında zabtolunan nakil vasıtasının ve hamulesinin bir yere sevkedilmediği veya bunlar bir yere sevkolunduktan sonra serbest bırakıldığı hallerde kendisine bir zarar ve ziyan iddiası dermeyan edilmemiş veya bir uzlaşma ile iş halledilmiş veyahut iddiadan vazgeçilmiş ise; Devlet ajanı işi mahkemeye sevkten sarfınazar edebilir.

– Deniz müsadere mahkemesinin reisi muhakemeyi idare eder. Reis, her iş için mahkemenin mesl

– Deniz müsadere mahkemesinin reisi, muhakemenin başlıyacağını, Türk gazetelerinden birisiyle ilan eder. Reis bu ilanda bir de mehil tayin eder. Alakalılar iddialarını bu mehil içinde mahkemeye dermeyan etmeğe mecburdurlar. Mehil bittikten sonra müracaat eden alakalı muhakemeye kabul edilmez. İddialarını evvelce hazırlık tahkikatı sırasında Devlet ajanına dermeyan etmiş olan alakalılar hakkında dahi bu mehil caridir. Mehil bir aydan az ve üç aydan çok olamaz. Mehil ilan tarihinden itibaren işlemeye başlar. Malüm olan alakalıya keyfiyet ayrıca tebliğ edilir.

– Zabt için olmayıp da bir rota emri dolayısiyle cereyan eden muhakemelerde ve keza bir yere sevkedilmeden önce serbest bırakılan nakil vasıtasının ve hamulesinin zabtı olayısiyle cereyan eden muhakemelerde 112 nci

– Alakalılar ancak, zabtolunan nakil vasıtasının veya hamulesinin serbest bırakılmasını veyahut zarar ve ziyan verilmesini istiyebilir. Dava, istinat isteği sebepleri ve subut vasıtalarını muhtevi olmak lazımdır.

– Dava arzuhallerinin bir Türk avukatı tarafından tanzim ve imza edilmesi şarttır. Muhakeme alakalıyı temsil eden bir Türk avukatı huzuriyle cereyan eder. Yukarıda gösterilen avukat, yerine diğer bir avukatın tayin edildiği, mahkemeye ispat edilinceye kadar, temsil salahiyetini muhafaza eder.

– Mücbir sebepler dolayısiyle davasını müddeti içinde ikame edemiyen alakalının eski hale getirme talebi kabul olunur. Eski hale getirme talebi 112 nci

– Düşman devlet tebaası, ancak müt

– İlanda gösterilen mehilin hitamından sonra mahkeme reisi dava dosyasını iddialarını dermeyan etm

– Nakil vasıtası veya hamulesi bir yere sevkedilmemiş veya edildikten sonra serbest bırakılmış olan hallerde, alakalılar tarafından müddet ve ş

– Devlet ajanı dava dosyasını her zaman tetkik edebilir. Alakalının avukatı tarafından dava dosyasının tetkikına, Devlet ajanının muvafakatiyle müsaade olunur. Devlet ajanı, ancak askeri zaruretler icap ettirdiği takdirde bu muvafakattan imtina edebilir. Mahkeme dava dosyasının alakalının avukatına gösterilmiyen kısımlarından istihraç etmiş olduğu vakıaları, hükümde alakalılar aleyhine bir delil olarak kullanamaz.

– Muhakeme alenidir. Mahkeme Devletin emniyeti bakımından lüzum görürse, muhakemenin gizli olarak cereyanına karar verebilir.

– Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun (150-158) inci

– Duruşmada raportör aza vakıaları ve münazaalı olan vaziyeti izah eder. Bundan sonra Devlet ajanı ve alakalılar dinlenir. Karşılıklı iddialar da caizdir. Yeni vakıalar ve yeni delillerin de iradına müsaade olunur. Alakalılar duruşmada temsil edilmiyorsa, mahkeme, 114 üncü

– Re'sen veya alakalıların talebi üzerine muhakeme ve duruşma talik veya tehir olunabilir.

– Mahkeme, hazırlık tahkikatında irat ve ikame olunan delillerden başka diğer sübut delillerinin de iradını lüzumlu görürse bunları tayin veya istinabe edeceği bir hakim vasıtasiyle temin eder. Devlet ajanı ve alakalının v

– Müzakere sonunda raportör aza birinci ve mahkemenin reisi sonuncu olarak reylerini verirler. Diğer azalardan yaşları sırasiyle genç olanlar önce rey verirler.

– Kararlar, reylerin, mutlak

– Hüküm aleni celsede tefhim olunur. Tefhim, hüküm fıkrasının okunması suretiyle icra olunur. Hükmün esbabı mucibeyi muhtevi olması iktiza eder. Hükmün esbabı mucibesinin de tefhimi muvafık görülürse, esbabı mucibenin okunması veyahut muhtevasının esaslı kısımlarının şifahen bildirilmesi suretiyle icra olunur. Hüküm ve kararlar buna iştirak eden hakimler tarafından imza olunur. Hükmün beyaz edilmesinde, hakimlerden biri imza edemiyec

– Ara kararları, duruşma yapılmadan da verilebilir. Hükümler ve tefhim edilmeyen kararlar Devlet ajanına ve alakalıların avukatlarına re'sen tebliğ olunur.

– Deniz müsadere mahkemelerinin hükümleri katileştikten sonra icra olunur. Hükmün katileştiği mahkeme reisi tarafından tevsik olunduktan sonra Devlet ajaniyle alakalıların avukatlarına tebliğ olunur.

– Müsadere mahkemelerinin hükümleri Devlet ajanı tarafından icra edilir.

– Tebliğ işleri hakkında Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun tebligata dair olan hükümleri tatbik olunur.3 Devlet ajanına tebligat imza mukabilinde yapılır. III. Yüks

– Deniz müsadere mahkemelerinin hükümlerine karşı bu mahkemeler nezdind

– İstinaf, hükmün tebliğinden itibaren bir ay içinde ve yazılı ş

– İstinaf talebi esbabı mucibeye müstenit olmak icabeder. İstinaf sebepleri, istinaf arzuhalinde dermeyan edilmemiş ise, bir istinaf layihası ile Yüks

– İstinaf sebeblerinde: Hükmün hangi noktalarının değiştirilmesi icabettiği açıkça izah edilir. İstinafın kabulü için serdolunan istinaf sebebi ve yeni vakıalar ve deliller açıkca gösterilir.

– Alakalının istinaf arzuhali ve layihası bir avukat tarafından da imza edilm

– İstinaf arzuhali ve layihası kanuni mehil içinde ve kanunun gösterdiği ş

– İstinaf arzuhali ve istinaf layihası Yüks

– İtiraz yoluna ancak bu kanunda yazılı hallerde müracaat olunabilir. İtiraz, kararın tebliğ, veya tefhim tarihinden itibaren onbeş gün içinde deniz müsadere mahkemasine yazılı ş

– Deniz müsadere mahkemelerinde görülen işler harc ve resme tabi değildir. Zabtının doğruluğu kabul edilen bir nakil vasıtası serbest bırakılmış ise, nakil vasıtasının ve hamulesinin muhafaza masrafları nakil vasıtasına tahmil olunur. Serbest bırakılmak veya zarar ziyan iddialarının kabulü halinde, muhafaza masrafları Devlete tahmil olunur. Şu kadar ki zabt muamelesi kafi sebeplere müstenit bulunmuş ise bu hüküm tatbik olunmaz. Masrafların miktarı mahkeme tarafından tesbit olunur. Bu husustaki karara karşı itiraz caizdir. DÖRDÜNCÜ FASIL Zabtolunan nakil vasıtasının veya malların muhakeme sırasında kullanılması veyahut iadesi

– Deniz müsadere mahakemesinde cereyan etm

– Mahkame 148, 149 uncu

– Alakalılar muhakemenin her halinde nakil vasıtasının veya malın, kıymetlerine muadil, bir teminat mukabilinde, kendilerine iadesini talep edebilirler. Bu talepler ancak Devlet ajanının muvafakatiyle kabul olunabilir. Teminatın nevi ve miktarı mahkeme tarafından tesbit olunur. Teminat nakil vasıtasının veya malın yerine kaim olur. Bu hususlar hakkında deniz müsadere mahkemeleri ve eğer iş Yüks

– Katileşmiş bir hüküm aleyhine aşağıdaki hallerde muhakemenin iadesi talep edilebilir: 1 – Hükümde ihticac olunan bir vasikanın sahteliği sabit olursa; 2 – Yemin veriler

– Muhakemenin iadesine dair olan talepler hakkında hükmü vermiş olan mahkeme karar verir. Bu mahkeme lağvedilmişse salahiyetli mahkemeyi Adliye V

– 18 Kanunusani 1327 ve 11 Safer 1330 tarih ve 34 numaralı Ganaimi Bahriye Kanunu Muvakkati hükümleri ile 6/8/1331 tarihli Müsadereleri Ganaimi Bahriye Mahkemelerince tasdik edilen Sefain ve Merakibi Bahriye hakkında Kanunu Muvakkat ilga edilmiştir.

– Bu kanun neşri tarihinden muteberdir.

– Bu kanun hükümlerini

ten kaldırılmıştır. İstinaf arzuhali verildiğini mütaakip, deniz müsadere mahkemesi reisi arzuhal ile birlikte dava dosyasını hemen Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesine gönderir. Madde 136 – İstinaf talebi esbabı mucibeye müstenit olmak icabeder. İstinaf sebepleri, istinaf arzuhalinde dermeyan edilmemiş ise, bir istinaf layihası ile Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesine arzolunur. İstinaf layihası, istinaf olunan hükmün tebliği tarihinden itibaren iki ay zarfında verilir. Bu müddet Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesi tarafından uzatılabilir. Madde 137 – İstinaf sebeblerinde: Hükmün hangi noktalarının değiştirilmesi icabettiği açıkça izah edilir. İstinafın kabulü için serdolunan istinaf sebebi ve yeni vakıalar ve deliller açıkca gösterilir. Madde 138 – Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinde duruşmadan önce istinaf talebinin geri alınması caizdir. Bu takdirde istinaf hakkı sakıt olur. Madde 139 – Alakalının istinaf arzuhali ve layihası bir avukat tarafından da imza edilmek icap eder. Madde 140 – İstinaf arzuhali ve layihası kanuni mehil içinde ve kanunun gösterdiği şekilde verilmemiş ise istinaf talebi reddolunur. Red kararı aleyhine itiraz caizdir. Karar esbabı mücibeye müstenit olmak icap eder. Madde 141 – İstinaf arzuhali ve istinaf layihası Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesi tarafından re'sen hasım tarafa tebliğ olunur. Alakalılara yapılacak tebligat başka bir vekil tayin edilmemişse, birinci derecede muhakemede bulunan vekil vasıtasiyle yapılır. Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinin Reisi, hasım tarafa cevap vermek üzere münasip bir mehil tayin ve duruşma gününü tesbit eder. Madde 142 – Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinde cereyan eden muhakeme hakkında bu kanunun 111, 114 üncü maddeleri ve 115 inci maddenin 2 nci fıkrası ve 116 ve 117 nci maddelerin birinci fıkraları, ve 120 nci maddenin ikinci fıkrası, ve 121 - 127 nci maddelerle. 128, 129, 130, 133 üncü maddeleri hükümleri aynen caridir. Eski hale getirme talebi istinaf müddetinin hitamından itibaren bir sene içinde dermeyan edilmek lazımdır. Madde 143 – Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesi, deniz müsadere mahkemesinin hükmünü tamamen veya kısmen feshederse, davayı yeniden rüyet etmek üzere deniz müsadere mahkemesine iade edebilir. Madde 144 – Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinin hükümleri tefhim veya tebliğ ile katileşir. Madde 145 – Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinin hükümlerini deniz müsadere mahkemeleri nezdindeki Devlet ajanı icra ettirir. Şu kadar ki, Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesi ajanı bu salahiyeti kendisi için muhafaza edebilir. 2. İtiraz Madde 146 – İtiraz yoluna ancak bu kanunda yazılı hallerde müracaat olunabilir. İtiraz, kararın tebliğ, veya tefhim tarihinden itibaren onbeş gün içinde deniz müsadere mahkemasine yazılı şekilde yapılır. İtiraz istidasının, bir avukat tarafından imza edilmiş olması şarttır. İtiraz üzerine duruşma yapılmadan karar verilir. IV. Mahkeme masrafları Madde 147 – Deniz müsadere mahkemelerinde görülen işler harc ve resme tabi değildir. Zabtının doğruluğu kabul edilen bir nakil vasıtası serbest bırakılmış ise, nakil vasıtasının ve hamulesinin muhafaza masrafları nakil vasıtasına tahmil olunur. Serbest bırakılmak veya zarar ziyan iddialarının kabulü halinde, muhafaza masrafları Devlete tahmil olunur. Şu kadar ki zabt muamelesi kafi sebeplere müstenit bulunmuş ise bu hüküm tatbik olunmaz. Masrafların miktarı mahkeme tarafından tesbit olunur. Bu husustaki karara karşı itiraz caizdir. DÖRDÜNCÜ FASIL Zabtolunan nakil vasıtasının veya malların muhakeme sırasında kullanılması veyahut iadesi Madde 148 – Deniz müsadere mahakemesinde cereyan etmekte olan muhakeme esnasında Devlet ajanı, zabtolunan nakil vasıtasının, veya malın kullanılmasına müsaade edilmesini talep edebilir. Nakil vasıtasının veya malın kıymetine ehemmiyetli bir noksan arız olmakta veyahut bunların muhafazası mühim bir masrafa ihtiyaç göstermekte ise, istenilen müsaade verilir. Mahkeme bu husus hakkında bir karar vermeden önce malüm olan alakalıları mümkünse dinler. Nakil vasıtası veya malın vaziyeti acele bir karar verilmesini zaruri kılmış ise bu dinlemeden sarfınazar olunur. Nakil vasıtasının veya malın müsaderesine karar verileceği kuvvetle melhuz ise yine istenilen müsaade verilebilir. Mahkeme karar vermeden önce malüm olan alakalıları mümkünse dinler. Ahval ve şerait bunların müşaderesine karar verileceğine hiç şüphe bırakmıyorsa bu dinlemeden sarfınazar olunur. Madde 149 – Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinde kullanılmak ve iade edilmek hususlarına dair olan talepler bu mahkeme nezdindeki ajan tarafından dermeyan olunur. Madde 150 – Mahkame 148, 149 uncu maddeler mucibince kullanılmasına müsaade edilen nakil vasıtası veya malların serbest bırakılmasına karar verdiği hallerde, alakalıların, bu yüzden maruz kaldıkları zarar ve ziyana mukabil bir tazminat takdir ve hükmeder. Madde 151 – Alakalılar muhakemenin her halinde nakil vasıtasının veya malın, kıymetlerine muadil, bir teminat mukabilinde, kendilerine iadesini talep edebilirler. Bu talepler ancak Devlet ajanının muvafakatiyle kabul olunabilir. Teminatın nevi ve miktarı mahkeme tarafından tesbit olunur. Teminat nakil vasıtasının veya malın yerine kaim olur. Bu hususlar hakkında deniz müsadere mahkemeleri ve eğer iş Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinde görülmekte ise bu mahkeme karar verir. Bu kararlara karşı itiraz caizdir. BEŞİNCİ FASIL Muhakemenin iadesi Madde 152 – Katileşmiş bir hüküm aleyhine aşağıdaki hallerde muhakemenin iadesi talep edilebilir: 1 – Hükümde ihticac olunan bir vasikanın sahteliği sabit olursa; 2 – Yemin verilerek dinlenmiş olan bir şahit veya ehlihibrenin hükme müessir olacak surette kast veya ihmal ile hakikat hilafında şahitlikte bulunduğu veya rey verdiği sabit olursa. Muhakemenin iadesi talebi iade talebine sebep teşkil eden suçtan dolayı katileşmiş bir hüküm bulunduğu veya delillerin yokluğundan başka sebepler yüzünden takibat ve tahkikatın icra ve devamı mümkün olmadıği takdirde kabul olunur. Muhakemenin iadesine dair olan arzuhallerin bir avukat tarafından imzası şarttır. Muhakemenin iadesine dair olan talepler, hükmün katileştiğinden itibaren üç sene sonra kabul olunmaz. Madde 153 – Muhakemenin iadesine dair olan talepler hakkında hükmü vermiş olan mahkeme karar verir. Bu mahkeme lağvedilmişse salahiyetli mahkemeyi Adliye Vekili tayin eder. Talep kabul olunursa, muhakeme, serdolunan iade sebeplerine münhasır olarak rüyet olunur. Yeniden yapılacak muhakemede ikinci babın üçüncü faslının II - IV kısımlarında yazılı hükümler caridir. ALTINCI FASIL Müteferrik hükümler Madde 154 – 18 Kanunusani 1327 ve 11 Safer 1330 tarih ve 34 numaralı Ganaimi Bahriye Kanunu Muvakkati hükümleri ile 6/8/1331 tarihli Müsadereleri Ganaimi Bahriye Mahkemelerince tasdik edilen Sefain ve Merakibi Bahriye hakkında Kanunu Muvakkat ilga edilmiştir. Madde 155 – Bu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 156 – Bu kanun hükümlerini