Kanunlar - Sayı: 5953

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) Bu Kanun hükümleri Türkiye'de yayınlanan gazete, internet haber siteleri, internet haber siteleri ve mevkutelerle haber ve fotoğraf ajanslarında her türlü fikir ve sanat işlerinde çalışan ve İş Kanunundaki "işçi" tarifi şümulü haricinde kalan kimselerle bunların işverenleri hakkında uygulanır.2 Bu Kanunun şümulüne giren fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığı çalışanlara gazeteci denir. İstisnalar:

– Bu kanunun şümulüne girec

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) Gazeteci ile kendisini çalıştıran işveren arasındaki iş akdinin yazılı ş

– Müddeti muayyen olmıyan iş akitlerinde feshin ihbarı bu Kanunda yazılı mühletlere tabidir. 6 ncı ve 7 nci

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) (İptal fıkra: Anayasa Mahkemesinin 4/5/2023 Tarihli ve E: 2021/62, K: 2023/89 Sayılı Kararı ile.) Kıdem hakkı gazetecinin mesl

– Gazeteci en az bir ay evvel işverene yazılı ihbarda bulunmak suretiyle iş akdini her zaman feshedebilir. Müddetlerin artırılması:

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) Mukavelenin yapılışı işveren tarafından; feshi, fesheden tarafından Bölge Çalışma Müdürlüğüne, mülkiye amirliğine ve eğer gazeteci üye ise sendikasına değilse en fazla üyesi bulunan mesl

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) Mesl

– Bir mevkutenin veçhe ve karakterinde gazeteci için şeref veya şöhretini veya umumiyetle manevi menfaatlerini ihlal edici bir vaziyet ihdas edec

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) Gazetecinin uğradığı hastalık sebebiyle iş akdi işveren tarafından feshedilemez. Ancak, bu hastalığın altı aydan fazla uzaması halinde tazminat verilm

– Gazeteci işverenle yaptığı mukavelede aksi zikredilmediği takdirde dışarda, basınla alakası olsun veya olmasın, başka iş tutmakta serbesttir. İş akdinin feshinden sonraki zaman için gazetecinin mesleğini icra serbestisini takyit eden hükümler batıldır. Ücret:

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 17/4/2008-5754/83 md.) Kararlaştırılan ücret, her ay peşin olarak ödenir. İlave ücretlerin sigorta primlerinin ödenmesi mecburidir. Çalıştırılan gazetecinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikt

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) Gazeteci, mukavele hükümleri dışında olarak işveren tarafından verilen işler veya sipariş edilen veya yayınlanması kabul edilen yazılar için ayrıca ücrete hak kazanır. Bu işlerle ilgili ilave ücretlerin sigorta primlerinin ödenmesi mecburidir. Askerlikte ve gebelikte ücret:

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) Talim veya manevra dolayısiyle silah altına alınan gazeteci bu müddet zarfında ücret hakkını muhafaza eder. Ancak, yed

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) Mensup olduğu mevkuted

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) Gazetecinin ölümü sebebiyle iş akdinin sona ermesi halinde, eşi ve çocuklarına ve bunlar bulunmadığı takdirde geçimi kendisine terettüp eden ailesi efradına müteveffanın aylık ücretinin üç mislinden az olmamak üzere, kıdem hakkı tutarında ölüm tazminatı verilir. Haftalık izin:

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) Her altı günlük fiili çalışmayı mütaakıp gazeteciye bir günlük ücretli dinlenme izni ve-rilmesi mecburidir. Gazetecinin vazifesi devamlı gece çalışmasını ger

– (İptal: Anayasa Mahkemesinin 20/1/1993 tarih ve E. 1992/36, K.1993/4 sayılı Kararıyla) Yıllık ücretli izin:

– (Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) Günlük bir mevkutede çalışan bir gazeteciye, en az bir yıl çalışmış olmak şartiyle, yılda dört hafta tam ücretli izin verilir. Gazetecilik mesleğind

– (Mülga: 15/7/1963 - 274/33 md.) Sosyal sigorta:

– (Mülga: 17/7/1964 - 506/141 md.) Teftiş ve murakabe:

– Bu Kanun hükümlerinin düzen altında yürümesini sağlamak üzere yapılması ger

– Bu Kanunun uygulanması neticesi olarak iş verene terettüp eden vecibeler, gazetecilerin ücret ve sair haklarının daha aşağı hadlere indirilmesine sebep tutulamaz. Ceza hükümleri:

– (Değişik: 23/1/2008-5728/147 md.) a) Çalıştırdığı gazeteci ile 4 üncü

– (Değişik: 24/4/2003-4854/1 md.)34 a) 14 üncü

– (İptal: Anayasa Mahkemesinin 20/1/1993 tarih ve E. 1992/36, K. 1993/4 Sayılı Kararıyla)

– (Değişik: 23/1/2008-5728/149 md.) Gazeteciye bu Kanunun 21 inci

– (Değişik: 23/1/2008-5728/150 md.) Bu Kanunun 25 inci

– (Değişik: 12/2/1954 - 6253/2 md; Değişik: 4/1/1961 - 212/1 md.) 5953 sayılı Kanunun birinci

– (4/1/1961 - 212/2 md. ile gelen numarasız

– İşverenler bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki ay içinde kendi iş yerlerinde çalışan gazetecilerle bu kanunda yazılı esaslar dahilinde yazılı mukavele akdetmeye mecburdurlar. Bu hükme riayet etmiyen işverenler hakkında (26) ncı

– (Mülga: 17/7/1964 - 506/141 md.)

– (Mülga: 17/7/1964 - 506/141 md.)

– (25/6/1973 - 1761 Sayılı Kanunun numarasız

– Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

– Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 13/6/1952 TARİH VE 5953 SAYILI KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 1 – 4/1/1961 tarih ve 212 sayılı Kanunun

19/11/2019 Anayasa Mahkemesi’nin 25/12/2019 tarihli ve E.: 2019/108, K.: 2019/101 sayılı Kararı 14 14/2/2020 7418 1 18/10/2022 Anayasa Mahkemesinin 4/5/2023 Tarihli ve E: 2021/62, K: 2023/89 Sayılı Kararı 6 14/6/2023

– İşverenler bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki ay içinde kendi iş yerlerinde çalışan gazetecilerle bu kanunda yazılı esaslar dahilinde yazılı mukavele akdetmeye mecburdurlar. Bu hükme riayet etmiyen işverenler hakkında (26) ncı

– (Mülga: 17/7/1964 - 506/141 md.)

– (Mülga: 17/7/1964 - 506/141 md.)

– (25/6/1973 - 1761 Sayılı Kanunun numarasız

TEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE Yürürlükten Kaldırılan Kanun veya Kanun Hükümleri Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın Tarihi Sayısı Maddesi 20 Şubat 1947 tarihli ve 5018 Sayılı İşçi ve İşveren Sendika ve Sendika Birlikleri hakkındaki Kanun ve 25 Mayıs 1959 tarihli ve 7286 sayılı 5018 sayılı kanuna ek kanun ile 13 Haziran 1952 tarihli ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde çalışanlarla çalıştıranlar arasındaki münasebetlerin tanzimi hakkındaki Kanunun 22 nci maddesiyle 10 Mart 1954 tarihli ve 6379 sayılı Deniz İş Kanununun 40 ıncı maddesi hükümleri 15/7/1963 274 33 4772, 5502 ve 6900 sayılı kanunlar ile bu kanunların ek ve değişiklikleri, 3008 sayılı kanunun yedinci faslı, 5953 sayılı Kanunun 23, geçici 2 ve 3 üncü, 6379 sayılı Kanunun 36. geçici 3 ve geçici 4 üncü maddeleri ve 4792 sayılı kanunun 5565 sayılı kanunla muaddel 8 inci maddesi hükümleri 17/7/1964 506 141 Bu Kanunun yürürlüğe girdiği günden başlayarak: A) 3008 sayılı Kanun ve bu Kanunu değiştiren 3516, 3612, 5518, 5868, 6298, 7284, 7285sayılı Kanunlar, B) 5837 sayılı Kanun ve bu Kanunu değiştiren 6734 sayılı Kanun, C) 6032 sayılı Kanun, Ç) 7467 sayılı Kanun, D) 1061 sayılı Kanun, E) 1225 sayılı Kanun, F) 1248 sayılı Kanun, G) 5953 sayılı Kanunu değiştiren 6253 sayılı Kanunun ek 2 nci maddesi 25/8/1971 1475 110 5953 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 5953 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 6253 19/2/1954 212 10/1/1961 274 24/7/1963 506 126 ıncı maddesi 1/11/1964 Diğer hükümleri 1/2/1965 1475 1/9/1971 1761 3/7/1973 4773 15/3/2003 tarihinden geçerli olmak üzere 15/8/2002 tarihinde 4854 6/5/2003 4857 10/6/2003 5728 8/2/2008 5754 8/5/2008 Anayasa Mahkemesinin 19/9/2019 tarihli ve E.:2019/48; K.:2019/74 sayılı Kararı Ek Madde 1 19/11/2019 Anayasa Mahkemesi’nin 25/12/2019 tarihli ve E.: 2019/108, K.: 2019/101 sayılı Kararı 14 14/2/2020 7418 1 18/10/2022 Anayasa Mahkemesinin 4/5/2023 Tarihli ve E: 2021/62, K: 2023/89 Sayılı Kararı 6 14/6/2023

inci maddesinde yazılı fazla saatlerle çalışma ücretlerini gazeteciye ödemeyen veya mezkur maddede yazılı zam hadlerinden daha aşağı hesap etmek suretiyle ödeyen işverene, ödemediği fazla saat ücretleri tutarının veya eksik ödediği ücretler tutarının beş katı kadar idarî para cezası verilir. Ek Madde 4 – (4/1/1961 - 212/2 md. ile gelen numarasız Ek md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Basın meslekinde çalışanlarla çalıştıranlar arasında 5953 sayılı Kanun ile bunun ek ve tadillerine dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıkları, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu hükümlerine tevfikan bu mahkemeler tarafından rüyet edilir. Ancak iş mahkemesine iştirak edecek asil ve yedek üyeler, o yerde en fazla üyesi bulunan, basın meslekinde çalışan ve çalıştıranların sendikalarından, bunlar yoksa teşekküllerinden 5521 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yazılı usul dairesinde seçilir. Geçici Madde 1 – İşverenler bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki ay içinde kendi iş yerlerinde çalışan gazetecilerle bu kanunda yazılı esaslar dahilinde yazılı mukavele akdetmeye mecburdurlar. Bu hükme riayet etmiyen işverenler hakkında (26) ncı maddenin (a) bendinde yazılı ceza tatbik olunur. Geçici Madde 2 – (Mülga: 17/7/1964 - 506/141 md.) Geçici Madde 3 – (Mülga: 17/7/1964 - 506/141 md.) Geçici Madde 4 – (25/6/1973 - 1761 Sayılı Kanunun numarasız geçici maddesi hükmü olup teselsül için numaralandırılmıştır.) Bu Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasındaki günlük gazetelerin intişar etmelerini yasaklıyan hüküm, Türkiye Cumhuriyetinin Kuruluşunun 50 nci yıldönümünün kutlanması hakkındaki 30/3/1973 tarih ve 1701 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde gösterilen bayram süresince, uygulanmaz. Madde 31 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 32 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 13/6/1952 TARİH VE 5953 SAYILI KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 1 – 4/1/1961 tarih ve 212 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte beş yıl veya daha fazla kıdemi olan gazetecilerin, tabi oldukları iş akdini, bu kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki yıl içinde feshetmeleri halinde, 6 ncı madde hükmü uygulanmaz. 5953 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE Yürürlükten Kaldırılan Kanun veya Kanun Hükümleri Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın Tarihi Sayısı Maddesi 20 Şubat 1947 tarihli ve 5018 Sayılı İşçi ve İşveren Sendika ve Sendika Birlikleri hakkındaki Kanun ve 25 Mayıs 1959 tarihli ve 7286 sayılı 5018 sayılı kanuna ek kanun ile 13 Haziran 1952 tarihli ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde çalışanlarla çalıştıranlar arasındaki münasebetlerin tanzimi hakkındaki Kanunun 22 nci maddesiyle 10 Mart 1954 tarihli ve 6379 sayılı Deniz İş Kanununun 40 ıncı maddesi hükümleri 15/7/1963 274 33 4772, 5502 ve 6900 sayılı kanunlar ile bu kanunların ek ve değişiklikleri, 3008 sayılı kanunun yedinci faslı, 5953 sayılı Kanunun 23, geçici 2 ve 3 üncü, 6379 sayılı Kanunun 36. geçici 3 ve geçici 4 üncü maddeleri ve 4792 sayılı kanunun 5565 sayılı kanunla muaddel 8 inci maddesi hükümleri 17/7/1964 506 141 Bu Kanunun yürürlüğe girdiği günden başlayarak: A) 3008 sayılı Kanun ve bu Kanunu değiştiren 3516, 3612, 5518, 5868, 6298, 7284, 7285sayılı Kanunlar, B) 5837 sayılı Kanun ve bu Kanunu değiştiren 6734 sayılı Kanun, C) 6032 sayılı Kanun, Ç) 7467 sayılı Kanun, D) 1061 sayılı Kanun, E) 1225 sayılı Kanun, F) 1248 sayılı Kanun, G) 5953 sayılı Kanunu değiştiren 6253 sayılı Kanunun

nci maddesi 25/8/1971 1475 110 5953 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 5953 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 6253 19/2/1954 212 10/1/1961 274 24/7/1963 506 126 ıncı maddesi 1/11/1964 Diğer hükümleri 1/2/1965 1475 1/9/1971 1761 3/7/1973 4773 15/3/2003 tarihinden geçerli olmak üzere 15/8/2002 tarihinde 4854 6/5/2003 4857 10/6/2003 5728 8/2/2008 5754 8/5/2008 Anayasa Mahkemesinin 19/9/2019 tarihli ve E.:2019/48; K.:2019/74 sayılı Kararı Ek Madde 1 19/11/2019 Anayasa Mahkemesi’nin 25/12/2019 tarihli ve E.: 2019/108, K.: 2019/101 sayılı Kararı 14 14/2/2020 7418 1 18/10/2022 Anayasa Mahkemesinin 4/5/2023 Tarihli ve E: 2021/62, K: 2023/89 Sayılı Kararı 6 14/6/2023